Het gebruiken van een setlist bij een optreden is super belangrijk. Je kunt een setlist vergelijken met een spiekbriefje tijdens een toets op school. Enerzijds heb je er op het podium profijt van aangezien het als geheugensteuntje dient voor de set; je kunt spieken. Anderzijds is het maken van een setlist (net als een spiekbriefje bij een proefwerk) een hele goede manier om je voor te bereiden op een optreden. Door van tevoren goed na te denken over welke nummers je tijdens het optreden zal spelen en op welke manier je de set invulling geeft, heb je als artiest of band al een hele belangrijke slag geslagen. Dit wil trouwens niet zeggen dat je geen enkele ruimte meer openlaat voor improvisatie of ‘inspelen op het moment’. Wat dat betreft kunnen muzikanten veel leren van een goede cabaretvoorstelling waarbij een cabaretier ook weleens ruimte neemt voor een spontane grap. Maar waaraan moet een goede setlist nou voldoen? In dit artikel geef ik je een aantal waardevolle tips voor een gegarandeerd succesvol optreden.
Open sterk
De opening van je optreden is heel erg belangrijk. Mensen horen de aankondiging of zien dat een optreden gaat beginnen. Op dat moment heb je volledige aandacht van het publiek. Tegelijkertijd heb je ook te maken met een kritisch publiek. Jouw bezoekers zijn namelijk aan het beoordelen of ze het optreden leuk genoeg vinden om te blijven. Je zult begrijpen dat de opening zeer bepalend is voor het verdere verloop van het optreden. Begin daarom met een van je sterkte nummers. Op deze manier kun je het publiek aangenaam verrassen en bij je houden.
Eindig met vuurwerk
Het einde van je optreden onthoudt men het beste. Zorg er daarom voor dat wat men onthoudt de moeite waard is om over te praten. Hiervoor is veel energie en spektakel zeker op zijn plaats. Het dak mag eraf! Let er wel op dat je de muziek niet laat lijden onder het enthousiasme op het podium. Het eindigen met vuurwerk hoef je trouwens niet per se letterlijk te nemen 😉
De contouren van de setlist
Afhankelijk van de duur van een optreden kan het zijn dat je besluit het optreden op te delen in meerdere sets onderbroken door pauzes. Ook kan het zijn dat er tussen de sets door een toespraak wordt gegeven of een ander programmaonderdeel van de avond plaatsvindt. Dit is iets waar je rekening mee moet houden in het samenstellen van je set. Daarom is het belangrijk een schets te maken van hoe de avond eruit ziet en welke delen van de avond voor jouw optreden zijn bestemd. Bekijk per set (als er sprake is van meerdere sets) hoeveel minuten je vol mag maken. Meestal wordt een optreden opgedeeld in sets van gemiddeld 45 minuten. Afhankelijk van de soort muziek passen er in een set gemiddeld 11 nummers. Bij het maken van een contour van een set van 45 minuten zet je de nummers 1 tot en met 11 onder elkaar. Nu kun je de set gaan samenstellen.
Het samenstellen van de setlist
Bij het samenstellen van de setlist begin je met het vastleggen van het begin en het einde van de show binnen het contour dat je gemaakt hebt. Uiteraard hou je hierbij rekening met bovengenoemde tips ;). De verdere invulling van de set in een kwestie testen wat werkt en gevoel krijgen met je repertoire. Het allerbelangrijkste voor het samenstellen van een set is afwisselen en doceren. Ook is het heel belangrijk je te realiseren met welk publiek je te maken hebt. Speel je op een feestje dan worden dansbare nummers vaak gewaardeerd. Speel je op een beurs dan zal dit niet het geval zijn en hoeft je ook niet op veel interactie te rekenen. In kleine kroegen is het belangrijk niet te hard van start te gaan en mensen een beetje in de muziek te laten komen. Op een studentenfeest waar je pas om één uur ’s nachts begint moet je juist openen met een knaller. Het is dan ook belangrijk van te voren goed te informeren bij je opdrachtgever wie je publiek is en om wat voor soort gelegenheid het gaat.
Andere zaken om op te letten:
– Zorg voor afwisseling van tempi.
– Speel geen langzame nummers achter elkaar.
– Plaats ballads op strategische plaatsen door je set. Gun je publiek ook wat rust.
– Soms is het slim in blokken te spelen; blokje rock n’ roll, blokje dansen, blokje Hollands, etc.
– Zorg dat alle bandleden af en toe kunnen opvallen. Voorkom 3 lange gitaarsolo’s achter elkaar.
– Bepaal tussen welke nummers de frontman iets zegt (dus niet na elk nummer).
– Plan aankondigen daar waar van gitaar gewisseld of gestemd moet worden.
– Wees creatief met overgangen tussen nummers.
– Zorg voor participatie van en interactie met het publiek. Dit kun je plannen.
– Probeer nummers in dezelfde toonsoort een beetje uit elkaar te houden.
– Speel niet langer dan toegestaan. Respecteer de wensen van je opdrachtgever.
– Hou een nummer achter als toegift.
– Kies op voorhand een geschikt nummer om mee te soundchecken.
Nog enkele logistieke tips:
– Neem je setlist(s) geprint mee in een plastic mapje
– Print één set per A4, zo groot mogelijk in lettertype Arial in Bold
– Probeer de set geheim te houden voor je publiek
– Neem duct tape mee om de setlist op te hangen of vast te plakken
